عوامل زیادی بر بالا و پایین رفتن قیمت سی ام سی تاثیر دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
1- درجه خلوص سی ام سی
درجه خلوص یکی از پارامتر های موثر در تعیین قیمت سی ام سی است. به طور کلی در سی ام سی خوراکی به دلیل اهمیت و حساسیت بیشتر درجه خلوص بین 99 تا 99.5 درصد (بسته به استاندارد های متفاوت) و در سی ام سی صنعتی بسته به نوع و حساسیت آن صنعت معمولا بین 30 تا 99 درصد می باشد.
درجه خلوص سی ام سی
در سی ام سی باکیفیت، ناخالصی موجود فقط نمک سدیم هیدروکسید است که در واکنش جانبی به وجود آمده، این نمک می تواند در فرآیند خالص سازی از سی ام سی جداسازی شده و خلوص آن را بالا ببرد.
2- ویسکوزیته سی ام سی
ویسکوزیته یا همان گرانروی سی ام سی ها با هم متفاوت است و هرچه این ویسکوزیته بالاتر برود فرایند آن مشکل تر بوده و قیمت سی ام سی افزایش پیدا می کند. بازه ویسکوزیته در سی ام سی ها معمولا مابین 700cp تا 4000cp می باشد.
ویسکوزیته سی ام سی
3- برند سی ام سی
تقریبا در هر صنعتی یکسری از شرکت ها شناخته تر شده می باشند و از تقاضای بالاتری برخوردار هستند که همین امر باعث افزایش قیمت این برند ها می گردد. در این صنعت هم برند های شناخته شده تری همچون شاندونگ چین، سانتسو ژاپن و کمفیکس ترکیهاز محبوبیت بیشتری بین مشتریان برخوردار هستند.
4- گرید سی ام سی
به طور کلی کربوکسی متیل سلولز در دو گرید سی ام سی خوراکی و سی ام سی صنعتی تولید می شود. و از آنجا که حساسیت و پیچیدگی در صنعت خوراکی از اهمیت بالاتری برخوردار است لذا قیمت سی ام سی خوراکی به مراتب از سی ام سی صنعتی بالا تر است.
5- درجه استخلاف
درجه استخلاف یک مشتق سلولزی عبارتست از میانگین تعداد گروه های هیدروکسیل واکنش داده به یک واحد گلوکز بی آب یا به عبارتی دیگر تعداد مکان های جانشین شده در یک واحد گلوکز بی آب توسط یک ترکیب جانشین شونده, درجه استخلاف یک پلیمر اصلاح شده گفته می شود. هر واحد گلوکز بی آب دارای سه گروه هیدروکسیل بوده بنابراین بیشترین درجه استخلاف 3 خواهد بود. خواص شیمیایی و فیزیکی یک مشتق سلولزی بستگی فراوانی به درجه استخلاف آن ترکیب دارد.
6- میزان مقاومت در برابر شرایط اسیدی
7- کیفیت بسته بندی
معمولا از کیسه های کامپوزیتی برای بسته بندی استفاده می شود چون هم ارزان تر بوده و هم از مقاومت خوبی برخوردار است اما در بعضی موارد هم برای شکیل تر بودن بسته بندی از کیسه های کاغذی استفاده می شود که پر هزینه تر است، در مواردی هم برای افزایش مقاومت کیسه یک لایه آلمینیومی داخل آن کار می شود که باعث افزایش قیمت بسته بندی می گردد.
8- طول زنجیر پلیمری
9- نوع مواد اولیه به کار رفته (مخصوص سلولز)
10- تاریخ مصرف سی ام سی
لازم به ذکر است به منظور افزایش طول عمر سی ام سی ها نیاز است تا رطوبت به آن نرسد، زیر نور آفتاب نباشد و حتی الامکان در معرض اکسیژن (هوا) قرار نگیرد.
موارد مصرف گرید های متفاوت سی ام سی با ویسکوزیته های مخلتف را چطور متوجه بشیم؟
فقط کافیست شما نیاز های خود را با ویژگی های سی ام سی ارتباط دهید و گرید مناسب جهت مصرف مورد نیاز خود را انتخاب کنید. برای راهنمایی بیشتر ویژگی های خاصی که در صنایع مختلف برای استفاده از این محصول در نظر گرفته می شود را به اختصار توضیح می دهیم.
صنایع خوراکی
ویژگی های کاربردی این گرید؛ غلظت دهندگی، امولسیون کننده، نگهدارنده و جذب کننده آب، نگهدارنده و تثبیت کننده، عامل حفظ شکل و ظاهر (رئولوژی) می باشد که با داشتن این ویژگی ها می تواند به جای ژلاتین و مواد دیگر استفاده شود
البته نه تنها از لحاظ اقتصادی به صرفه است بلکه باعث حفظ طعم واقعی و تازگی غذا نیز می شود، مدت زمان قابل مصرف بودن ماده غذایی را بالا می برد و یکی از ضروری ترین افزودنی های خوراکی محصوب می شود.
سی ام سی خوراکی هم اکنون بهه طور گسترده ای در بستنی با کیفیت بالا جهت مقاومت در برابر ذوب شدن، در تولید انواع شیرینی، بیسکویت و کیک، کلوچه، آب نبات، انواع آبمیوه و نوشیدنی، محصولات لبنی و گوشتی، غذاهای منجمد، ماکارانی فوری، کنسروها و کمپوت های میوه استفاده می گردد.
همچنین سی ام سی (cmc) می تواند برای پایدار کردن و محافظت از پروتئین ها به ویژه پروتئین سبوس مصرف شود.
برند های سی ام سی خوراکی زیاد بوده ک ه در این بین سه برندی که در کشور بیش از سایرین مورد استقبال قرار گرفته است به شرح زیر می باشد:
تعلیق ساز ذرات، ابقا رنگ، محافظ پوست، پراکندگی یکدست، زداینده چرک و لکه، غلظت بخش و تثبیت کننده، روان ساز، یکدست کننده، کرم های دست، شامپوها، خمیر ریش تراش مایع، این مواد همچنین در تولید خمیردندان به دلیل مزه و طعم و جلا دهنده بودن آن استفاده می شو همچنین به دلیل آب دوستی و عمل متورم کردن کاربرد وسیعی در قرص های دارویی دارد.
صنعت نساجی
هماهنگ کننده تار و پود، نگهدارنده و جذب کننده آب، غلظت دهنده در خمیر های چاپ و مواد اولیه دز فرایندهای مختلف تکمیل، چسب مناسب برای الیاف و تشکیل دهنده لایه، عامل استحکام و هماهنگی به جای گرین (دانه)، هماهنگ کننده تار و پود و مقاوم کننده در برابر فرسودگی، پارچه هایی که با الیاف و غنی و کتان هستند را از لحاظ وزنی سبک می کند و مانع از بین رفتن و فساد آن می شود.
سی ام سی به عنوان ماده اولیه در خلال فرایند چاپ، مخصوصا بر روی پارچه های ابریشمی به کار می رود و در آهار زنی نخ های مصنوعی نیز کاربرد دارد.
رنگ و رزین
مصرف سی ام سی در صنایع رنگ و رزین
بدون شک پرکاربرد ترین مورد استفاده از سی ام سی در این صنعت می باشد. سی ام سی (cmc) به عنوان کنترل ویسکوزیته در رنگ های امولسیون قابل استفاده است و نیز در حرکت قلم مو، اثر مطلوبی دارد. در رنگ های محلول به عنوان ماده ای برای پر کردن منافذ در سطوح منفذدار سطح دیوار گچی و غیره قبا از استعمال رنگ و روغن به کار می رود.
این ماده عامل حجم دهنده خوبی برای مواد پرکننده می باشد، نگهدارنده و جذب کننده آب بوده، تشکیل دهنده لایه، تعلیق ساز ذرات، نگهدارنده رنگ، غلظت دهنده، تثبیت کننده و یکدست کننده نیز می باشد.
با توجه به مصرف زیاد شرکت های تولید کننده رنگ و رزین و شناسایی نیاز های این شرکت ها ما به شما سی ام سی هایی با ویسکوزینه بین 1000 تا 3500 cp را پیشنهاد میکنیم.
پرفروش ترینسی ام سی های صنعتی برای مصرف رنگ و رزین شامل:
از ویژگی های منحصر به فرد سی ام سی (cmc) این است که افزاش مقدار کمی از آن به شوینده ها موجب معلق ماندن چرک جدا شده می گردد و دارای حداکثر قدرت حل کردن چرک و چربی می باشد.
این ماده حد فاصل تار و پود پارچه را پر می کند و اجازه نمی دهد چرک در لا به لای آن جای گیرد و به اصطلاح از چرگ مردگی جلوگیری می کند و از همه مهم تر اینکه می تواند امولسیون صابون و یا محلول را غلظت داده و ساختار آن را تثبیت بخشد و نیز تعلیق ساز ذرات و خاک بوده و به پوست آسیبی نمی رساند.
صنعت کاغذ سازی و مقوا
این ماده در پروسه کاغذ سازی، مقاومت در برابر ساییدگی و یکنواختی سطح و ویژگی ضد شکنندگی،قدرت کشش و سختی کاغذ را بالا می برد. تشکیل دهنده لایه چسبنده، غلظت بخش، باعث افزایش استحکام، عامل بهبودی سطح و جلای آن بوده و نیز انعطاف سطح در برابر تاشدگی را بهبود می بخشد.
در ساخت مقوای چین دار به عنوان عامل کنترل کننده ویسکوزیته، تثبیت کننده برای خمیرهای نشاسته ای و چسب آن قابل استفاده می باشد.
صنعت کاشی و سرامیک
در صنایع کاشی و سرامیک نوعی تثبیت کننده، نگهدارنده و جذب کننده آب، تشکیل دهنده لایه و لعاب، غظلت دهنده و تثبیت کننده برای حلال ها جهت بهسازی استحتکام قطعه قالب شده می باشد.
همچنین می تواند به عنوان غلظت دهنده در قالب های کوزه گری استفاده شود تا محصولات زیبا و بدون هیچگونه ترک و حباب و عیب گردند. همچنین قدرت چسبندگی را افزایش داده و باعث شکل پذیری آسان تر و افزایش استحکام آن تا 2 یا 3 برابر می شود. افزودن این ماده قدرت پخش شوندگی لعاب را بهبود می بخشد و نیز باعث استحکام چسبندگی بین لعاب و سرامیک می گردد.
صنعت حفاری چاه های نفت
این ماده به عنوان عامل مهمی در بهبود کیفیت گل های حفاری مورد استفاده قرار می گیرد. از سی ام سی های با ویسکوزیته بالا برای افزایش غلظت و از سی ام سی های با ویسکوزیته پایین به عنوان عاملی در کاهش ضایعات فیلتراسیون محلول حاصل حقاری نقت استفاده می شود. کنترل کننده اتلاف مایع، جاذب و نگهدارنده آب، عامل درزگیری دیواره چاه، تعلیق ساز خاک و نیز همچنین افزایش غلظت روان کننده می باشد.
تخته های چند لایه
تعلیق ساز ذرات، باعث افزایش استحکام، غلظت دهنده، تثبیت کننده، مقاوم در برابر گرما، روان ساز و یکدست کننده می باشد.
الکترود های جوش کاری
تشکیل دنده لایه، استحکام بخش، غلظت دهنده، روان ساز و یکدست کننده می باشد و باعث افزایش و بهبود الکترود ها هم از نظر مقاومت و هم از نظر بازدهی می شود.
صنعت چرم
به عنوان پرپشت کننده، بهبود دهنده سطح و جلا، محافظ بافت چرم های مصنوعی و بهبود استحکام آن مورد استفاده قرار می گیرد.
صنعت فرش و موکت
مهمترین کاربرد آن در این صنعت جهت آهارزنی با توجه به ویژگی هایی نظیر روان کنندگی و پر کردن فضا های خالی بین تار پود مورد استفاده قرار می گیرد.
صنعت چسب
این ماده به علت خاصیت تشکیل فیلم و کشش سطحی خوب، به عوان یک چسب در چسب کاغذ دیواری، چسب خمیر کاغذ، چسب کاغذ سمباده، چسب چرم و غیره به کار می رود.
صنعت سموم و آفت کش ها
مهمترین ویژگی استفاده از این ماده در صنعت سموم و آفت کش ها قابلیت تعلیق سازی و همچنین افزایش ویسکوزیته و چسبندگی می باشد.
CMC (کربوکسی متیل سلولز) یا ثعلب یک نوع گیاه دارویی است که دارای ترکیبات شیمیایی املاح معدنی، هیدرات کربن، قند و مقداری موسیلاژ شبیه با سورین، مواد پروتئیدی، مواد لعابی، ماده ای شبیه صمغ عربی گلوکوزیدی به نام لوروگلوسین، آلبومین، نشاسته و اسانس می باشد.
مقدار زیادی مواد لعابی (موسیلاژ) و مقدار کمی املاح معدنی و اسانس که ئس از خشک شدن گیاه به صورت کومارین در می آید، غده این گیاه در اوایل تابستان قابل برداشت است. در واقع سی ام سی از آسیاب کردن غده های زیرزمینی گیاه بدست می آید. این گیاه دارای دو غده زیرزمینی است که ریشه ها از آن خارج می شوند. یکی غده تهی که مولد و منشا گیاه در حال رویش است و دومی غده ای تو پر که برای تولید و رشد گیاه در سال آینده می باشد.
از همین غده تو پر برای مصارف دارویی و غذایی نبز استفاده می شود. پوست این غده زیرزمینی صورتی و داخل آن سفید است. CMC (سی ام سی) داری طعم کمی شیرین، لزج و کمی تند است.
محل پرورش و رویش این گیاه معمولا در داخل باغ و بیشه ها می باشد و اغلب از اواخر فروردین تا اواخر خرداد زمان گل دهی آن است. طبع گیاه ثعلب گرم و مرطوب (دموی) می باشد. این گیاه از خانواده ارکیده هاست که دارای گونه های مختلفی است.
از CMC (سی ام سی) در تهیه بستنی سنتی ایرانی، بستنی یونانی (کایماکی)، بستنی ترکی (داندورما) و بستنی عربی (بوزا) استفاده می شود. در ترکیه از ترکیب این پودر با شیر داغ، دارچین و شکر یک نوشیدنی پرطرفدار به نام سالپ (Salep) تهیه می شود که این نوشیدنی بیش از نوشیدنی هایی نظیر قهوه و چای، در کشور های دیگری مانند انگلستان و آلمان مصرف می شود. علاوه بر این پودر CMC (سی ام سی) در دسرهایی نظیر پودینگ نیز استفاده می شود.
استفده از سی ام سی خوراکی در بستنی و دسر
خواص و فواید CMC (سی ام سی)
به منظور درمان مشکلات گوارش (سوزش سردل، نفخ شکم) و همچنین برای سوء هاضمه مقید است.
با توجه به اینکه سی ام سی دارای مقادیر بالایی از مواد مغذی است، برای درمان ریزش مو و تقویت فیولیکول ها در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درمان عفونت و همچنین ورم کلیه و مثانه بسیار مفیذ است.
دم کرده این پودر خواص بسیاری برای درمان کم خونی دارد.
ترکیب این پودر با شیر گرم باعث روانتر شدن حرکت روده و درمان یبوست است.
دارای خواص ضد میکروبی قوی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
یکی از مهم ترین خواص CMC ها (کربوکسی متیل سلولوز) افزایش غلطت (ویسکوزیته) می باشد. در ضمن نسبت به سایرپلی ساکارید هااز قبیل HPMCو HEC بسیار ارزان تر بوده و در برابر تنش نیز پایدار ترند.
امروزه مشتقات سلولوزی سهم رو به رشدی را در بازار فراورده های شیمیایی به خود اختصاص داده اند و دامنه کاربرد آنها نیز در صنایع متنوعی نظیر بهداشتی و دارویی، غذایی، صنعتی، نظامی و… رو به گسترش است.
نحوه تولید
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشتقات سلولوزی متاثر از نوع و ماهیت ترکیب جانشین شده، میزان جانشینی، نحوه جایگیری ترکیب جانشین شده در مولکول، میانگین وزن مولکولی و توزیع وزن مولکولی می باشد. سی ام سی (کربوکسی متیل سلولوز) از جمله مهمترین مشتقات سلولوزی بوده که از جایگزین شدن برخی گروه های هیدروکسی مونومرهای گلوپیرانوزی زنجیره سلولز، توسط گره های کربوکسیل (CH2 – COOH) بدست می آید.
جایگزینی مزبور از طریق واکنش سلولز با مونو کلر و استیک اسید که توسط قلیا کاتالیز شده، انجام گرفته و منجر به انحلال پذیری و فعالیت بیشتر شیمیایی فراورده تولیدی می گردد. کربوکسی متیل سلولز زانتات و سلولز استات مهمترین مشتقات صنعتی سلولز است که با توجه به میزان درجه خلوص کاربردی متفاوت پیدا می کند.
کربوکسی متیل سلولز، CMC یا سلولزگام یک گرد سفید رنگ و بی بو است که امروزه در دو گرید خوراکی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
کربوکسی متیل سلولز از مشتقات سلولز است که در آن به جای برخی از گروه های هیدکروکسیل (-OH) گروه کربوکسی متیل (-CH2-COOH) جایگزین شده است. این ماده یک پلیمر آنیونی است.
به خوبی در آب حل می شود.
از نظر بیولوژیکی بی خطر است. به همین دلیل است که در بسیاری از صنایع آرایشی، بهداشتی و خوراکی استفاده می شود.
خاصیت امولسیون کنندگی و غلیظ سازی دارد. این ماده کاربرد زیادی در تغییر گرانروی مایعات، غلیظ سازی و ساخت چسب دارد.
خواص بالا موجب میشود که این ماده کاربرد بسیار زیادی در صنایع آرایشی، دارویی، چسب، رزین، کاغذ، غذایی و کاشی و سرامیک پیدا کند.
گرید غذایی کربوکسی متیل سلولز که بعضا به آن صمغ سلولز[1] نیزگفته میشود، یکی از مشتقات سلولز است. سلولزی که برای ساخت این ماده استفاده میشود عمدتا از پنبه و یا خمیر چوب بدست می‌آید. سلولز در اثر واکنش با سدیم هیدروکسید (سود کاستیک) و سدیم مونوکلرو استات، کربوکسی متیل سلولز را ایجاد می‌نماید.
کربوکسی متیل سلولز در صنعت غذایی به عنوان عامل چسبندگی، تغلیظ کننده و پایدارکننده، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده در صنایع غذایی و دارویی لازم است که خلوص کربوکسی متیل سلولز سنتز شده به بیش از % 99.5 درصد برسد که این امر نیازمند انجام فرآیندهای تصفیه و خالص سازی بسیار دقیق است. صمغ سلولز در شرایط دمایی آب جوش، آب سرد و حتی دماهای چندین درجه زیر صفر (البته برای زمان مشخص و محدود) پایدار است. به همین دلیل این ماده به عنوان یک افزودنی سودمند در بسیاری از محصولات مواد غذایی با کیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصارف صنعتی این ماده بسیار متنوع است. در کابردهای صنعتی احتیاجی به درصد خلوص بسیار بالا نیست (ماکزیمم درصد خلوص در این گریدها به % 90 میرسد) و از طرفی به طور عمده ویسکوزیته این گرید سی ام سی عمدتا کمتر از 1000 سانتی پوآز است. در میان صنایع مختلفی که وجود دارند، صنایع نساجی ، رنگ ورزین، کاشی و سرامیک، مقوا و کاغذ سازی، مواد شوینده، معدن و حفاری چاه‌های نفت بیشترین حجم مصرف کربوکسی متیل سلولز صنعتی را دارند.
ج)بهداشتی
در کاربردهای بهداشتی نیز لازم است که درصد خلوص کربوکسی متیل سلولز تولید شده بسیار بالا باشد. این گرید از از این ماده در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی برای اهداف متنوعی می‌تواند به کار گرفته میشود. در این صنایع این ماده به عنوان تعلیق‌ساز ذرات، ابقا کننده رنگ، محافظ پوست، عامل پراکنش یکنواخت، زداینده چرک و لکه، غلظت‌بخش و تثبیت کننده، روان‌ساز و یکدست‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده همچنین در تولید خمیردندان (برای مزه، طعم و جلا دهندگی)، کرم‌های دست، شامپوها، خمیر ریش‌تراش مایع و قرص‌های دارویی ( به دلیل آب دوستی و عمل متورم کردن) کاربرد وسیعی دارد.
تفاوت CMC مورد استفاده در سه دسته ذکر شده در بالا، عمدتا براساس میزان درجه جانشینی کربوکسی متیل، ویسکوزیته، اندازه ذرات و چند پارامتر دیگر است.
